وجودیه لاضروریهوجودیه لاضروریه، از اقسام قضایای موجهه مرکبه بوده و عبارت است از مطلقه عامه‌ای که مقید به قید لاضروریه ذاتیه شده باشد. ۱ - توضیح اصطلاحوجودیه لاضروریه، عبارت است از مطلقه عامه‌ای که مقید به قید لاضروریه ذاتیه شده باشد و معنای لاضرورت ذاتی آن است که نسبت ذکر شده در قضیه مادامی که ذات موضوع موجود است ضروری نیست و این، حکم به امکان نقیضش است زیرا امکان، سلب ضرورت از طرف مقابل است. بنابر این، مفاد لاضروری ذاتی، ممکنه عامه‌ای است که با اصل (مطلقه عامه) در ایجاب و سلب مخالف است. مانند: هر انسانی در یکی از زمان‌ها نفس می‌کشد نه به طور ضرورت و معنای نه به ضرورت آن است که نفس کشیدن به حسب ذات برای انسان ضروری نبوده و سلبش محال نیست. بنابراین وجودیه لاضروریه همیشه از مطلقه عامه و ممکنه عامه مرکب است که یکی موجبه و دیگری سالبه است. [۱]
فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال المیزان، ص۵۶-۵۷.
[۲]
تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۶۲-۶۳.
۲ - وجه تسمیهدلیل نام‌گذاری آن به "وجودیه" این است که جزء اول مطلقه عامه است و بر وجود و تحقق نسبت مذکور، دلالت می‌کند و به "لاضروریه" آن است که به قید لا ضرورت ذاتیه مقید شده است. [۴]
قطب‌الدین رازی، محمد بن محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۱۰۷.
۳ - مستندات مقالهدر تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: • مظفر، محمدرضا، المنطق. • فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال المیزان. • تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق. • قطب‌الدین رازی، محمد بن محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه. ۴ - پانویس
۵ - منبعپایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «وجودیه لاضروریه»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۴/۲۵. |